W kulturze polskiej istnieje wiele obyczajów związanych ze świętem Wielkiej Nocy. W wielu polskich domach do dziś są kultywowane niektóre obyczaje.
Przedświąteczne tradycje i obrzędy Wielkanocne
Karnawał zaczyna się od święta Trzech Króli i trwa aż do Wielkiego Postu. Polega on na bardzo hucznej zabawie. Dniem kończącym karnawał były tak zwane ostatki.
Środa Popielcowa jest to obyczaj polegający na posypaniu przez księdza głowy wiernego popiołem, co ma przypominać, że każdy człowiek jest śmiertelny i jest tylko gościem tego świata.
Niedziela Palmowa jest to zwyczaj polegający na tworzeniu własnoręcznym robieniu pięknie wyglądających palm z suszonych kwiatów, zbóż i różnorodnych ozdób. Zwieńczeniem tego jest pójście do kościoła w specjalnie wyznaczoną do tego niedzielę i poświęcenie jej przez księdza. Jest to uczczenie Pana Jezusa wjeżdżającego na osiołku do Jerozolimy. Tłum będący na miejscu witał go liśćmi palmy.
Wielki Czwartek polega na myciu stóp dwunastu mężczyzn przez księdza. Jest to symbol Ostatniej Wieczerzy Chrystusa z apostołami. W ten dzień także chłopcy mieszkający na wsiach hałasują specjalnie zrobionymi drewnianymi kołatkami, aby przepędzić Wielki Post.
Wielki Piątek dawniej w ten dzień widywane były na ulicach tak zwane procesy grzeszników polegające na tym, że ludzie ubrani w worki żałobne kładli się krzyżem na podłodze i przepraszali za swoje grzechy. W dzisiejszych czasach jest to już niepraktykowany zwyczaj. Odbywają się jedynie nocne czuwania w kościele, a także nie odbywają się w ten dzień żadne msze święte.
Wielka Sobota rano święci się pokarmy, natomiast wieczorem święci się ogień, wodę i ciernie. Ogień jest symbolem palenia tego, co stare, woda daje życie, natomiast ciernie mają zapewnić szczęście i dostatek. Poświęcony ogień służy także do odpalenia paschału tj. wielka świeca, która pali się do końca świąt Wielkanocnych i stoi przy ołtarzu.
Tradycje i obrzędy w trakcie świąt Wielkanocnych
Rezurekcja jest to procesja w kościele odbywająca się na cześć zmartwychwstałego Chrystusa. Odbywa się tuż po północy z soboty na niedzielę.
Śniadanie Wielkanocne zwyczaj ten polega na spożywaniu wspólnie z rodziną posiłków poświęconych poprzedniego dnia w kościele.
Poniedziałek Wielkanocny zwany inaczej Lanym Poniedziałkiem lub śmigusem-dyngusem w dzisiejszych czasach polega na oblewaniu się wodą. Dawniej zwyczaj ten polegał na delikatnym chłostaniu dziewcząt przez chłopców wierzbowymi gałązkami po to, aby wyrazić zainteresowanie daną dziewczyną. Chłopcy chodzili również po domach, śpiewając różne wesołe piosenki, oczekując za to różnych słodkości oraz pisanek.
Podsumowanie
Jak widać w polskiej kulturze mamy wiele ciekawych obrzędów i tradycji Wielkanocnych. Wiele z nich przetrwało próbę czasu i są kultywowane do dziś. Dzięki temu, że starsi ludzie przekazują tradycje swoim potomkom, aby przekazywali je następnym pokoleniom. W konsekwencji tego tradycje te nie zostaną zapomniane i utrzymają się długo w kulturze.
